Yıl: 2017
Avrupa’nın en yüksek çözünürlüklü teleskobu olacak
Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) bünyesinde, Kalkınma Bakanlığı ve Atatürk Üniversitesi desteğiyle 2012 yılından itibaren başarıyla yürütülen, Türkiye’nin 2023 vizyon projeleri arasındaki en büyük astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanındaki temel bilim yatırımı olan "Doğu Anadolu Gözlemevi”nin (DAG) kurulum çalışmaları, 3 bin 170 rakımlı Erzurum/Konaklı-Karakaya Tepesi’nde tüm hızıyla devam ediyor.HUBBLE’DAN 7 KAT DAHA FAZLA ÇÖZÜNÜRLÜKTE GÖRÜNTÜ ALABİLECEK
2020 yılında uzaydan ilk ışığı alarak hizmete girecek olan DAG teleskobunun son hali havadan görüntülendi. Atmosferik türbülansa bağlı etkilerin tümünü ortadan kaldıran DAG ile HUBBLE Uzay Teleskobu’ndan yaklaşık 7 kat daha yüksek çözünürlükte görüntü alınabilecek. FMV Işık Üniversitesi ve İsviçre’den HEIG-VD ortaklığında optik ve mekanik tasarımı Atatürk Üniversitesi için yüzde 100 milli imkanlarla yapılan DAG teleskobu, dünyada bir ilki de gerçekleştirerek Adaptif Optik (AO) sistemleri barındıracak şekilde tasarlandı.
(Serdal Altıntepe/İHA)
YIL 2014: İnşa edilmeden önce
Erzurum Konaklı Kayak Merkezi Karakaya Tepesi'nde yapılacak Doğu Anadolu Gözlemevi'ne, 4 metre çapı olan, Türkiye'nin en büyük teleskopuna sahip olacak.
Erzurum'un Konaklı Kayak Merkezindeki Karakaya Tepesi'nde 2 bin dönüm alana inşaa edilecek Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG), 4 metre çapı olan 'İbrahim Hakkı' adı verilen Türkiye'nin en büyük teleskopuna sahip olacak.
Denizden 3 bin 170 metre yükseklikte kurulacak ve 50 milyon liraya mal olacak Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG), dünyanın en yüksek rakımdaki 3'üncü büyük gözlemevi olacak. Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü Doç.Dr. Cahit Yeşilyaprak DAG'ın Erzurum'da kurulmasının nedenlerinin başında havanın sürekli açık olması, deniz seviyesinden yüksekliği ve nem oranının düşük olması gibi özelliklerin geldiğini belirttti. Teleskop yapımının yaklaşık 4 yıl süreceğini anlatan Doç.Dr. Cahit Yeşilyaprak, DAG'da ilk ışığı 2018'in sonu ya da 2019'un başında görebileceklerini bildirdi. Türkiye'de ilk kez kırmızı ötesi bölgede Erzurum'dan gözlem yapılacağını vurgulayan Doç.Dr. Yeşilyaprak, şöyle dedi:
"Türkiye'den bütün uzayı gözlemleyebileceğimiz büyüklükte bir teleskopumuz olacak. DAG Türkiye'nin hatta çevresindeki ülkelerin en büyük gözlemevi olacak. Hem optik bölgede hem de Türkiye'de ilk kez kırmızı ötesi bölgede gözlem yapılabilecek. Aynı zamanda saat dilimleri arasında farktan dolayı da bir bütünlük ve devamlılık sağlaması önemli. Amerika'da gündüz başlayan gözlemin devamını Erzurum'da gece olduğunda görebileceğiz. Teleskopa birden fazla optik alet enstürmanı takılabilir olacak. Şu ana kadar Türkiye'de yapılan gözlemlerin hemen hemen tamamı uydudan alınan görüntüler hariç optik bölgeyi ilgilendiren gözlemlerdir."
Teleskopun altapı çalışmalarının yüzde 80'ini tamamladıklarını, elektrik hattı çekildiğini, 30 tonluk su deposunu toprağa gömdüklerini anlatan Doç.Dr. Yeşilyaprak Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen DAG'ın istihdam sağlayacağını da belirtti. Yurt dışından yabancı ve yerli bilim insanlarının gelip Erzurum'da uzayı gözlemleyeceğini bildiren Doç.Dr. Yeşilyaprak, projenin turizm açısından da önemli yere sahip olduğunu ifade etti. Bütün uzayın Erzurum'dan gözlemlenebileceği Türkiye'nin en büyük teleskopuna sahip olunacağına işaret eden Doç.Dr. Yeşilyaprak şöyle konuştu:
"Atmosferik tesisler 2-3 yıl devam ediyor. Altyapıyı bir an önce bitirerek teleskopun yapılmasını bekleyeceğiz. Teleskopun aynasını üretim süreci 2 yılı buluyor. Ayna üretildikten sonra kaplanıyor. Özel bina, özel bir temel, kubbe, teleskopun kendisi bunları hepsi hassas ve birbirine ilişkili yapı olduğu için bunu korumak yüksek teknoloji ve bir mühendislik bir eser bu. Gökyüzündeki uydudan sonra en teknolojik aletlerden biri aslında teleskop. Dolayısyla teleskop üretimi yaklaşık 4 yıl sürecek. Biz bu sırada altyapıyı bitirmiş olacağız. Kubbenin ihalesi yılbaşından sonra başlatılacak. Bunların üretimi de yaklaşık 2 yıl sürecek. Dolayısyla teleskop gediğinde bina, kubbe, altyapı bitmiş olacak. İlk ışığı sanırım 2018'in sonunda ya da 2019'un ilk aylarında almış olacağız."
- Erzurum
Denizden 3 bin 170 metre yükseklikte kurulacak ve 50 milyon liraya mal olacak Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG), dünyanın en yüksek rakımdaki 3'üncü büyük gözlemevi olacak. Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü Doç.Dr. Cahit Yeşilyaprak DAG'ın Erzurum'da kurulmasının nedenlerinin başında havanın sürekli açık olması, deniz seviyesinden yüksekliği ve nem oranının düşük olması gibi özelliklerin geldiğini belirttti. Teleskop yapımının yaklaşık 4 yıl süreceğini anlatan Doç.Dr. Cahit Yeşilyaprak, DAG'da ilk ışığı 2018'in sonu ya da 2019'un başında görebileceklerini bildirdi. Türkiye'de ilk kez kırmızı ötesi bölgede Erzurum'dan gözlem yapılacağını vurgulayan Doç.Dr. Yeşilyaprak, şöyle dedi:
"Türkiye'den bütün uzayı gözlemleyebileceğimiz büyüklükte bir teleskopumuz olacak. DAG Türkiye'nin hatta çevresindeki ülkelerin en büyük gözlemevi olacak. Hem optik bölgede hem de Türkiye'de ilk kez kırmızı ötesi bölgede gözlem yapılabilecek. Aynı zamanda saat dilimleri arasında farktan dolayı da bir bütünlük ve devamlılık sağlaması önemli. Amerika'da gündüz başlayan gözlemin devamını Erzurum'da gece olduğunda görebileceğiz. Teleskopa birden fazla optik alet enstürmanı takılabilir olacak. Şu ana kadar Türkiye'de yapılan gözlemlerin hemen hemen tamamı uydudan alınan görüntüler hariç optik bölgeyi ilgilendiren gözlemlerdir."
Teleskopun altapı çalışmalarının yüzde 80'ini tamamladıklarını, elektrik hattı çekildiğini, 30 tonluk su deposunu toprağa gömdüklerini anlatan Doç.Dr. Yeşilyaprak Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen DAG'ın istihdam sağlayacağını da belirtti. Yurt dışından yabancı ve yerli bilim insanlarının gelip Erzurum'da uzayı gözlemleyeceğini bildiren Doç.Dr. Yeşilyaprak, projenin turizm açısından da önemli yere sahip olduğunu ifade etti. Bütün uzayın Erzurum'dan gözlemlenebileceği Türkiye'nin en büyük teleskopuna sahip olunacağına işaret eden Doç.Dr. Yeşilyaprak şöyle konuştu:
"Atmosferik tesisler 2-3 yıl devam ediyor. Altyapıyı bir an önce bitirerek teleskopun yapılmasını bekleyeceğiz. Teleskopun aynasını üretim süreci 2 yılı buluyor. Ayna üretildikten sonra kaplanıyor. Özel bina, özel bir temel, kubbe, teleskopun kendisi bunları hepsi hassas ve birbirine ilişkili yapı olduğu için bunu korumak yüksek teknoloji ve bir mühendislik bir eser bu. Gökyüzündeki uydudan sonra en teknolojik aletlerden biri aslında teleskop. Dolayısyla teleskop üretimi yaklaşık 4 yıl sürecek. Biz bu sırada altyapıyı bitirmiş olacağız. Kubbenin ihalesi yılbaşından sonra başlatılacak. Bunların üretimi de yaklaşık 2 yıl sürecek. Dolayısyla teleskop gediğinde bina, kubbe, altyapı bitmiş olacak. İlk ışığı sanırım 2018'in sonunda ya da 2019'un ilk aylarında almış olacağız."
- Erzurum
Alıntı kaynak: https://www.haberler.com/erzurum-a-turkiye-nin-en-buyuk-teleskopu-6811664-haberi/