Zil: Zil (Türkçe)dj: -ci (yapan, meslek eki)(Türkçe)ian: -oğlu (Ermenice)Dünya'nın en ünlü ve en eski zil markalarından Zildjian'ın Amerika'daki fabrikasının duvarı. Duvarda da yazdığı gibi, markanın ismi 1618 yılında, bu zilleri ilk kez üretmeye başlayan Avedis'e, Sultan I.Mustafa tarafından verilen soyisimden (Aile ismi) geliyor.
Aslen bir simyager olan Avedis, kalay, bakır, gümüş gibi malzemeler karıştırarak altın yapmaya çalışırken, yanlışlıkla mükemmel bir zil malzemesi keşfediyor. Yaptığı ziller ile sarayın da ilgisini çekince, Mehter Takımı’nın da zillerini yapmaya başlıyor.
I.Mustafa tarafından soyismi verilen Avedis'e, Genç Osman'ın öldürülmesi ve I.Mustafa'nın başarısız ikinci denemesinden sonra tahta geçen IV. Murad da, Samatya'da bir atölye hediye ediyor ve Avedis, zil işini ticari olarak ve saray dışında yapmaya başlıyor.
Zildjian zilleri, 1700'lerde yurt dışına da satış yapmaya başlıyor ve kısa sürede Avrupa'da da tanınmaya başlıyor. 1900'lerin başında Avrupa'da bir fabrika açsalar da,aile fertleri savaş nedeniyle işlerine Amerika'da devam etme kararı alıyor ve 1930'larda fabrikalarını taşıyorlar
Bugün hala Amerika'daki fabrikalarında üretimlerine devam eden marka, Zildjian Ailesi'nin 15. kuşak fertleri tarafından yönetiliyor. Artık bir Türk markası olmasa da, Zildjian için Türkiye'de doğmuş ve hala varlığını sürdüren en eski marka demek mümkün.
Önemli bir Türk markası olan İstanbul Zilleri de Zildjian Ailesi'nin fertlerinden bu işi öğrenen ustalar tarafından kuruluyor. Şu an İstanbul Mehmet ve İstanbul Agop olarak iki ayrı marka olarak hizmet veriyorlar.
Geçen seneki Design Week Turkey'de, İstanbul Zilleri'nin kurucularından Mehmet Tamdeğer'in de konuşmacılardan biri olduğu "Geleneklerin Işığında Geleceği Tasarlamak" adlı oturum için..
Bu arada bazı kaynaklarda Zildjian soyismini Genç Osman’ın verdiği yazıyor ama ben markanın duvarında yazanı doğru kabul ederek yazdım. 1618 yılı saltanat konusunda karışık, nasıl emin olunur bilemem 🙂
Markanın hikayesi soyismini alan Avedis ile doğsa da, zil işine ailede ilk olarak, kilise çanları da yapan Avedis’in babası Kerope başlıyor. Onun da adını anmak lazım.
Cem Cemal Çobanoğlu
Alıntı: Sosyal medya