📖 Şaman ve Şamanizm kavramları

'Kendini araştırmacı hisseden kimi yazarlar Şaman ve Şamanizm kavramlarını duygusal bir biçimde Rusların uydurduğunu iddia eder, oysa ki Şaman kavramı Biruni, Kaşgarlı, Balasagunlu ve Mevlana'nın eserlerinde bile var. Bu kavramları Avrupa'ya ilk yayan ise batı Avrupalılardır.'

Alıntı: Dr. Timur B. Davletov :𐰴𐰴𐱂:𐱅𐰈𐰼𐰰 @aronberk

📖 Hakas tarihi, gelenekleri ve Türk runik alfabesi

Hakas Devlet Üniversitesi Tarih 1. sınıf öğrencileri için Sibirya Türklerinden Hakasların atalarının MÖ 7.yy'da inşa ettiği kurganların arasında düzenlenen kabul etkinliğinde, geleceğin tarihçilerine Hakas Şamanizmi, Hakas tarihi, gelenekleri ve Türk runik alfabesi anlatıldı.

Alıntı: Nuray Bilgili

📖 Çin’in Shaanxi eyaletindeki Qianling türbesi - Saçın Türk Şamanizmindeki yeri

Çin’in Shaanxi eyaletindeki Qianling türbesinde yer alan ve Köktürk kağanına ait olduğu düşünülen bu heykel Orta Çağ Türk modasına uygun tasvir edilmiş uzun saçları ile diğer heykellerden ayrılmaktadır. Saçın Türk Şamanizmindeki yerinden daha önceki paylaşımlarımızda söz etmiştik 

Çin'in Tang hanedanlığından imparator Gaozong (628-683) ile eşi Wu Zetian için inşa edilen Qianling türbesinde Tang tebaası olan 61 yabancı temsilcinin heykeli vardır. Fotodaki bu heykelin ise giyim ve saç tarzı sebebiyle Köktürk kağanına ait olduğu düşünülmektedir.

Dr. Nükhet Okutan DavletovAlıntı: https://x.com/ndavletovart/status/1362102697197985792

Şamanizmde ruh barındıran saç

Ural halklarından Hantı-Mansilerin destanlarında savaşta yakalananların Kızılderililerdeki gibi kafa derisinin yüzüldüğü anlatılır. Ama bu kişiler reenkarnasyon şansını kaybeder çünkü Şamanizmde ruh barındıran saç kesildiğinde insanı yaşam döngüsüne bağlayan iplik de kopmaktadır. 

Dr. Nükhet Okutan Davletov

@ndavletovart

Konya Sille Selçuklu mezar taşı

Konya Sille  Selçuklu mezar taşı.

Türk Hayat Ağacı İkonografisi. Ağaç Türk Şamanizminde Yer Altı, Yeryüzü ve Gökyüzünü birbirine bağlayan "Kozmik Merkezlerdir". Şamanlar, ritüel Tanrısal yolculuklarını ağaca tırmanarak yapar.  Ağaçlar Tanrıya giden yol olarak görülür.

Bundan dolayı Türk mezar taşlarının üzerinde, Ağaç ikonografisi vardır. Ruh'a gökyüzü yolculuğunda yol gösterir ve O'nu Tanrı makamına taşır. Ağacın sağ ve solundaki iki disk Güneş ve Ay'dır. Güneş ve Ay tüm zıtlıkları ve dolayısıyla bütün Kozmos'u ifade eder.

Ay gece, Güneş gündüz'ün alegorisidir ve elbette her ikisi de kaçınılmaz olanın, yani "ZAMANIN" sembolüdür.

Alıntı/Kaynak:
Nuray BİLGİLİ @NurayBLGL1

Sibiryalı Şamanist Hakas Türkleri...

Günümüz Sibiryalı Şaman Türkler gibi eski Türkler de Kam/Şaman dinine mensuptu

 

Ural budunlarından Kuzey ve Sibirya yerlisi Şaman uluslardan Nenets asıllı geleneksel giysili genç kadın

 

'Türk Şamanlığında saç vücutta ruhun bulunduğu yerlerden biridir

''Türk Şamanlığında saç, vücutta ruhun bulunduğu yerlerden biridir ve saçla ilgili pek çok ritüel vardır. Mesela Sibiryalı Hakaslarda evlenmemiş kadınlar 1. fotodaki gibi 'sürmes' adı verilen çok sayıda ince örgüye sahipken, evli kadınların 'tuluñ' adı verilen iki örgüsü bulunmaktaydı.''

Alıntı: Dr. Nükhet Okutan Davletov @ndavletovart

Türklerde Şamanlık

 

✍️ Uygarlık kuran Türklerin dini Şamanlık mıydı

Uygarlık kuran Türklerin dini Şamanlık mıydı
Doğu Perinçek

23 Nisan 2020

Kemal Samsun takma adını kullanan okuyucumuz, şöyle yazmış: “Elhamdülillah Müslümanım, ancak döneminde önemli işlev de görmüş ata dinimiz Şamanizmi büyücülük olarak küçümsemenizi doğru bulmuyorum... Aslında insanlığı özünde tek tanrıya götüren bu din, zamanına göre işlevini fazlasıyla yerine getirmiştir bence... Daha Müslümanlık ortada yok iken Roma'nın onca Tanrısına rağmen ATTİLA'nın yanı başında o şamanı bulundurmuş olmasını atlamamak gerek.

“Bir de ‘Büyük insanları din, kültür gibi birikimler ortaya çıkarıyor’ yaklaşımı doğru da olsa atladığınız bir de COĞRAFYA var bana göre... İşin ilginci dinler ve kültürler de KALİTELİ coğrafyalarda kök salıyor. Dolayısıyla Orta Asya ve Rus steplerinde arayıp da bulamadığımız Türklerden yola çıkarak mevcut kültür ve dinleri başarılı saymamız bence doğru olmaz diye düşünüyorum...

“Ne Selçuklu'yu ne de Osmanlı'yı yok sayıyorum, elbette var onlar, ancak ‘Diğerleri nerede?’diye mevcudu, COĞRAFYAyı ısgalayarak kutsamamız haksızlık olsa gerek...”

ŞAMANLIK DİN DEĞİL BÜYÜCÜLÜKTÜR

Sağolsun okuyucumuz, konumuza ilgi gösteriyor ve eleştirilerini yazıyor. Ancak yaygın bir yanılgıyı dile getiriyor. 

Şamanlık din değildir, dinlerin öncesindeki kabile toplumlarında görülen bir inanç sistemidir. Kaşgarlı Mahmut, 11. Yüzyılın sonlarında yazdığı Divan-ı Lügat-it Türk’te, Şamanın Türkçe karşılığı olan Kam’ın sihirbaz olduğunu, efsun ve falcılık yaptığını belirtir.(1) Yusuf Akçura ve Ziya Gökalp gibi Türk Milliyetçiliğinin önde gelen düşünürleri ve Fuat Köprülü, Prof. D. Abdülkadir İnan, Prof. D. Osman Karatay gibi ciddî Türk tarihçileri ve Radloff ve Roux gibi Türk tarihine büyük emek vermiş bilim insanları da bu tarihsel gerçeği kabul ederler. (2)

Dinler nasıl yalnız Türklere ait değilse, Şamanlık da yalnız Türklere özgü değildir. Şamanlık, Tarih öncesinde, kabile döneminin toplumlarında görülür, uygarlıkla birlikte ortadan kalkar.

TÜRK KAĞANLARININ VE BEYLERİNİN DİNİ

İkincisi, uygarlık kuran eski Türklerin, Hun, Göktürk, Uygur, Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Tatar vb hakanları ve beyleri Şaman inancında değillerdi, hepsi de Tengri dinine bağlıydılar. Bizim bugün Mete dediğimiz Modu, Kutluk Kağan, Bilge Kağan, Kül Tigin, Mu Han, Bögü Kağan, Su-lu Kağan, Almuş Han, Berke Han, Türk Kağanları ve beylerinin Şamanlıkla bir ilgileri yoktu. Otoritelerini Tengri’den alıyorlardı. Şamanizm üzerine ilk önemli araştırmayı yapan Prof. Dr. Abdülkadir İnan’ın belirttiği üzere, “Herhalde büyük imparatorlukların kurulduğu devirlerde imparatorluğa dahil bütün uluslar için Gök-Tanrı kültü müşterek ve umumi bir kült olarak kabul edilmiştir. (...) Orta Asya’da devlet kuran sülalelerin hepsinde Gök-Tanrı kültünün bulunduğunu Çin kaynakları tespit etmişlerdir.” (3)

Şamanizm ya da büyücülük, kuşkusuz Asya'nın örgütlenme düzeyi geri, uygarlık öncesi toplumlarında hep oldu. Hakanlıkların merkezlerinde ve beyler sınıfı içinde Tengri inancı geçerli iken, kenarlarda, orman kabileleri içinde hâlâ Şamanizme, yani büyücülüğe rastlanıyordu. (4) Büyük tarihçi Roux, Tengri’nin “her şeyden önce imparatorluk tanrısı” olduğunu belirterek işin özüne dikkat çeker. (5) Bilge Kağan’ın oğlunun adı Tengri Kağan’dır. Uygur Kağanı Bögü Kağan da, daha sonra Tengri Kağan adını almıştır.

ŞAMANLIK YAKIŞTIRMASI BARBARLIK YAKIŞTIRMASIDIR

Hakanlık ve imparatorluk kuran Türklere büyücülük yakıştırmak, onları ilkel ve barbar sınıflaması içine atan, tarih dışı bir bilgisizliktir.

Türklerin tarih boyunca tek bir dinleri olmadı. Ancak eğer en eski Türklerin dininden söz edilecekse, o din bilim dünyasında Tengricilik / Tanrıcılık diye adlandırılıyor. Ruslar, bu dine Tengri-yantsvo, Batı tarihçileri de Tengrism veya Tânrismus diyorlar. (6) Tek Tanrı düşüncesinin Öntürklerde MÖ 3. binlerde Atlı Çoban Kültürü temelinde doğduğunu Og’dan Oğur’a başlıklı kitabımızda açıklıyoruz. (7) 

Tengricilik, felsefede Monoteist (Tekçi) idi; evrende her şeyin bir olduğunu kabul ediyordu. Bu açıdan İslâmdaki Vahdeti Vücut felsefesiyle aynı çizgidedir. Bu felsefe, siyasal alanda dünyada tek otoriteyi savunan cihangirlik ve imparatorluk ülküsünde kendisini gösterir. 

OĞUZ KAĞAN DESTANI VE ORHUN YAZITLARINDA ŞAMANLIK YOK TENGRİ VAR

Oğuz Kağan Destanı'ndaki Tengri, tek Tanrı inancını yansıtır. Bu destan, Türklerde sınıflaşma ve devletin oluşması sürecinin ilişkilerini ve kurumlarını yansıtır. Oğuz Kağan'a "yer veren", Tengri'dir. (8)

Oğuz Kağan Destanı'nda Yeryüzü Hükümdarlığı Ülküsü, Oğuz Kağan'ın ağzından şöyle anlatılır:

"Men Uygurnıng kaganı bola men, kim yırnıng tört bulungınung kaganı bolsam kerek turur; sinlerdin baş çalunguluk tilep men turur." (9)

Günümüz Türkçesiyle: 
"Ben Uygurların Kağanıyım ve yerin dört köşesinin kağanı olsam gerektir. Sizden itaat dilerim."

Destanın elde bulunan nüshasının sonlarında Oğuz Kağan, hayatını özetlerken sözü şöyle bağlar:

"Kök Tengrige men ötedim."

Bugünün Türkçesiyle:
"Gök Tanrıya ben [borcumu] ödedim." (10)

MS 8. Yüyzyılda Orhun ve Tonyukuk Yazıtları'nda Şamanizmin izine rastlanmıyor. Göktürk hakanlarının dini, tektanrıcılıktı. (11)

Asya'nın imparatorluk kültürünün 13. yüzyıldaki büyük cihangiri Cengiz Han da Gök Tanrı'ya tapıyordu. İlkel kabile toplumunu yaşayan Moğolların eski inancı Şamanlıktı. Ancak Cengiz onları devlet işlerine karıştırmadı. (12) Çünkü Şamanizmle devlet kurulamaz ve dünyaya hükmedilemezdi. Gibbon, Cengiz'in dininin saf bir "deizm", yani Yaradancılık olduğunu hayranlıkla belirtir. (13) 

ŞAMANLIK TEK TANRIYA GÖTÜRMEZ

Şamanlık, tek Tanrıya götürmez. Tek Tanrı inancı, Şamanlığın reddi ve kenarlara sürülmesiyle ortaya çıktı ve gelişti. Yukarda Cengiz örneğini verdik. Kabile toplumlarının çözülüp Hakanlıkların kurulması süreçlerinde aynı olayı görürüz.

İslam öncesi Türklerle ilişki kuran bütün gezginler ve tarihçiler, Türklerin Tek Tanrı’ya inandıklarını saptarlar. Örneğin Simokattes, Suriyeli Mikhael, Kalankatlı Moses, Monto Croce, Makdisî, İbn Fadlan, Türklerin “Bir Tengri”, “T’angri Han” dediklerini belirtirler. (14)

TEK TENGRİDEN İSLAMİYETE GEÇİŞ

Tek Tengri, bir uygarlık dini olduğu için, Türklerin İslâmiyeti kabulü için uygun bir zemin oluşturdu. Türkler, 8-9. Yüzyıllarda İslam uygarlığıyla temasa geçince, Müslümanlığın Tek Tanrı inancına ve Vahdeti Vücut felsefesine yabancı değillerdi. 

Müslümanlığı kabul eden Türkler ticaret uygarlığı kurmuşlardı ve ticaret yollarını denetliyorlardı. İslamiyet ticaret uygarlığının dini olarak Türklerin gelişme rotasına yanıt veriyordu. Öte yandan ilginçtir, İslamiyet önce halk kitlesi içinde yayıldı ve hakanlar halkın inandığı dini benimsediler. Türklerin kılıç zoruyla Müslüman oldukları iddiası, tarihin dışından ileri sürülen bir hurafedir. Karatay’ın vurguladığı üzere, “Kılıç Türklerin elindeydi.” (15) 

Daha önemlisi, çağın uygarlık öncüsü, Emevî ve Abbasî imparatorlukları idi. Zamanın Arap Uygarlığı, hem o dönemin dünyasında, hem de günümüzün bütün tarihçileri, tarafından “Çağın uygarlık öncüsü olarak” kabul edilir. O nedenle Türkler, Çağın uygarlığı içinde öncü konumlara yönelirken İslâmiyeti kabul etmişlerdir. İslâmiyet, Türklerin Ortaçağ’daki uygarlaşma sürecinin doruğu olmuştur. O doruk, 19-20. Yüzyıllarda Millî Demokratik Devimlerle aşıldı. Elbette eski birikimden kuvvet alarak ve beslenerek.

***
DİPNOTLAR

1) Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lügat-it Türk, çev. Besim Atalay, TDK yayını, III, s.157 ve 443.

2) Bkz. Ziya Gökalp, Türk Medeniyet Tarihi, Kitaplar 1, Yapı Kredi Yayınları, s.339; Abdülkadir İnan, Tarihte ve Bugün Şamanizm, 5. Baskı, AKDTYK Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000, s.1; Osman Karatay, Türklerin İslamı Kabulü, Kripto Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, Ekim 2018, s.124; Osman Karatay, İran ile Turan, Genişletilmiş 2. Baskı, Ötüken Yayınları, s.91 vd.; Wilhelm Radloff, Türklük ve Şamanlık, Türkçesi: A. Temir, T. Andaç, N Uğurlu Örgün Yayınları, İstanbul, Mart 2008.

3) Abdülkadir İnan, age, s.26.

Alıntı/ Kaynak: https://www.aydinlik.com.tr/haber/uygarlik-kuran-turklerin-dini-samanlik-miydi-206303-1

Türk Şaman mitolojisini oluşturan kahramanlık destanları

@BilgeKam: #Hakasça'dan Türkçeye aktararak kazandırdığımız Türk #Şaman mitolojisini oluşturan kahramanlık destanlar Hakas Ulusal Kütüphanesi'nde yer almaktadır hem de en ön raflarda✌️📚😎#Abakan #HakasCumhuriyeti #Sibirya #Şamanizmhttps://t.co/vkF8pM5IjS pic.twitter.com/XZvvNV6sXS

— Dr. Timur B. Davletov 📚 (@aronberk) August 9, 2019

Anadolu'da İskit ve Saka Türkleri ve Şamanizm

MÖ.9 ve 7. yy'larda yaşamış ve hatta Anadolu'ya da gelip yerleşen İskit ve Saka'ların da gelenek ve inanışları Şamandı. Şamanlık eski Türk halklarının geleneğidir, bugün Alevilikte hala yaşatılır. 
Prof.Dr.Zeki Velidi Togan (Şaman, sf.59)

 

Alıntı: Sosyal Medya:

Sakalar -İskitler (Gizlenen Eski Anadolu Halkı)‏

 @n_devra

Türklerin dinleri

'Araştırmalarıma göre kuzeydeki Türkler hep Şamandır, (7 veya 9 Tanrı vardır)

Güneye inenler (Urmu Gölü civarına) yerleşenler ise Tengridir. 

Ve yine; MU kıtasından gelenler Tengricidir. 

Tengricilik Göklerden ve Güneşten... 

Şamanizm ise Doğa'dan şifasını arar..'

Saka'lar -İskitler (Gizlenen Eski Anadolu Halkı)‏

📚 Kitap: 'Türklerin Müslüman Oluşu' - Arif Erman

TÜRKLERIN MÜSLÜMAN OLUŞU 
Arif Erman
Arap kaynakları ve batılı kaynaklar, Türkleri ilkel ve barbar yaratıklarmış gibi gösterebilmek için eski Türk dinini aşağılamışlardır. Örn: İbn Fadlan ve Tamim bin Bahr; Türkleri Tanrı'ya inanmayan ya da ateşi Tanrı olarak kabul eden bir toplum olarak tanımlamıştır...

2-yine, Tamim bin Bahr Türklerin çoğunun mecusi (Zerdüştlük) inancına bağlı olduklarını, ateşe tapındıklarını, kimilerinin de Mani dinine inanan zındıklar olduklarını belirtmiştir(1).

3-Oysa bir Ön Türk dini olan Zerdüştlüğe, Orta Asya'da da inanılmıştır. Sasanlılar döneminde Zerdüştlük içinde bir tarikat olarak ortaya çıkmış olan tek tanrılı Mani dini de bir Ön Türk dinidir ve Sasanlı toprakları ile Orta Asya'da yayılmıştır.

4-İbn Fadlan da Türklerin hiç bir dinle ilgilerinin olmadıklarını ve Tanrı'ya inanmadıklarını yazmıştır, ama eğer Türklerin bir zulme uğradıklarında ya da sevmediği bir şey gördüklerinde başını gökyüzüne kaldırıp “Bir Tengri” dediklerini de itiraf eder(2).

5-Batı kaynakları ise genelde Türk halklarını ata ruhlarına ve doğa varlıklarına tapınan ilkel toplumlar olarak göstermeye çalışmışlardır..

6-Böylece Türkler, önce Araplar sonra da Hıristiyanlar, özellikle de Ruslar, tarafından şavaşlar, katliamlar ve baskılar sonucu İslam ve Hıristiyanlık gibi Semitik dinleri kabul etmeye zorlanmışlardır.

7-Resmi tarihe göre Türkler İslam dinini hiçbir zorlama olmadan kendi istekleri ile severek kabul etmişlerdir. Çünkü İslam'a girmeden önce Türklerin eski dini inançları İslam inancına yakındır ve İslam'ın getirdiği üstün ilkeler Türklerin ruhuna ve manevi yapısına uygun düşmüştür

8-Oysa Türkler 670'lerden 740'lara dek Arapların yaptıkları katliamlar ve uyguladıkları sistematik terörle müslüman olmuşlardır. 70 yıl kadar süren Türk-Arap savaşlarının sonucunda 100 binin üzerinde Türk katledilmiş, 50 binin üzerinde Türk genci köle ve cariye yapılmış, ...

9-Türk şehirleri yağmalanmış, ganimet diye halkın her şeyi talan edilmiş, tarihi eserler yok edilmiş, “Teslim olursanız canınız bağışlanacak” sözü hiç bir zaman yerine getirilmeyip, “Şeriat söz tanımaz” denilerek kadın-erkek kılıçtan geçirilmiştir.

10-Türkler böyle bir vahşet ve mezalimi o güne dek tarihlerinde görmemişlerdir. Bu tarihi gerçekler, İslam'a zarar gelmesin düşüncesiyle gizlenmekte ya da söz edilmemektedir.

Alıntı:  Saka'lar -İskitler (Gizlenen Eski Anadolu Halkı)‏ @n_devra

              Sosya medya

Tuva Türklerinde Şaman Geleneği

Ahmet Yeşiltepe'nin NTV de yayınlanan Zaman Yolcusu Türklerin İzinde Belgeselinden montaj, yükleme Bülent Pakman. http://bpakman.wordpress.com/turk-dun... Şamanların ruhani lideri Tuva Türkleri’nden Kenin-Lobsan Monguş ile yapılan röportaj, Şaman evi ve Şaman ayini

-----

Melih Arasan
ama onlara şaman değil kamcı denilmesi lazım ve Göktanrıcılara şamanist değil Tengrici deniyor çünkü şaman Türkçe biz sözcük değil

🎞 🇹🇷 Türklerin İslamiyete Geçmeden Önce İnandığı Tanrılar ve Büyük Ruhlar

Telengit Şamanı "Manyak" adı verilen özel giysisi ile, 1879.

Şamanizmden Gelen Türk Adetleri

Tengrici Atalarımızdan Kalan Geleneklerimiz

En Eski Türkler 'DUKHA TÜRKLERİ

En orjinal, en saf Türkler olan 10 bin yıllık 'DUKHA TÜRKLERİ'ni gayet rahat anlıyoruz! Komşu köyüyle konuşamayan kürtler veya ümmetiyle konuşamayan müslümanlar ise bizlere "Türk değilsiniz, Türk yoktur" diyor...

....

En orjinal, en saf Türkler olan 10 bin yıllık 'DUKHA TÜRKLERİ'ni gayet rahat anlıyoruz! Komşu köyüyle konuşamayan kürtler veya ümmetiyle konuşamayan müslümanlar ise bizlere "Türk değilsiniz, Türk yoktur" diyor... pic.twitter.com/YZJIi052xU

— Pars (@parsturktc) 17 Aralık 2017

....

• Dukhalar, Kuzey Moğolistan'da Sayan Dağlarının eteklerinde ren geyiği yetiştiren göçer bir halk..
• Bugün Dukhalardan yaklaşık 200 kişi hala dağlarda göçerek yaşıyor.. 
• Eşitlikçi, Paylaşımcı, Özgür doğa ile uyumlu bir yaşam sürdürüyor.. 
• Şaman inaçlarını sürdüren Dukhaların doğa ile çok özel bir ilişkisi var. 
• Kirlenmesin diye nehirlerinde ellerini bile yıkamıyorlar. 
• Dukhalar, Moğolistan'a Tuva'dan geldiler. TÜRKÇE Kökenli bir dil konuşuyorlar, ancak dilleri kaybolma tehlikesi altında.

KAYIP TÜRKLER-RENGEYİĞİ TÜRKLERİ BELGESELİ