20250627

📖 Tatar Türklerinin Geleneksel Sabantuy Kutlamaları

TATAR TÜRKLERİNİN GELENEKSEL SABANTUY KUTLAMALARI 

#Sabantuy #Tatar Türkler’inin her sene Mayıs ayının bir Pazar gününde kutladıkları geleneksel bayramlarıdır. Bu bayramın adı “sabantuy” düğün anlamından gelir. 


Sabantoy

Sabantoy (Başkurtça: Һабантуй, Kazakça: Сабантой, Tatarca: Сабан-туе, Rusça: Сабантуй) – Tarihi Volga Bulgar dönemine kadar uzanan bir Tatar, İdel-Ural, Başkurt ve Kazak yaz festivalidir. 

İlk başta kırsal alanlarda bir çiftçi festivali olarak kutlanırken daha sonra ulusal bir tatil oldu ve şimdi şehirlerde yaygın olarak kutlanıyor.

Kazaklarda güzün son sıcak günlerinde Altı Alaş'ı (ulusu) ve temsilcilerini toplayıp, onlara yemek verme geleneği vardır. 

Bu yemekte ozanlar atışır, at yarışı, güreş ve Kökpar düzenlenir. 

Yılın en iyi ve en verimli iş yapan çiftçilerine de hediyeler verilir. Ancak çoğu zaman bir yaz bayramı olarak 23 Haziranda kutlanır.

Çuvaşlar bu bayrama Akatuy (Çuvcaşça: Акатуй) adı verirler.


Tarih

Sabantuy'un kökenleri Ekim mevsiminden önce kutlandığı İslam öncesi döneme kadar gitmektedir. Sabantuy'un varlığı 921'de İbn Fadlan tarafından fark edildi. Geleneksel şarkılar ve Sabantuy'un diğer gelenekleri muhtemelen o zamanlar dini bir çağrışıma sahipti.

Daha sonra, Tatarlar ve Başkurtlar arasında İslam'ın, Çuvaşlar arasında ise Hristiyanlığın yayılması ile laik bir tatil oldu.

20. yüzyılın başlarında Sabantuy, Tatarların ulusal Festivali olarak tanındı. Sovyet makamları bu Festivali muhtemelen mütevazı kırsal kökenleri nedeniyle onayladılar. Ancak, Sabantuy'u ekim sonrası mevsime taşıdılar, böylece eski yaz Festivali olan Cıyın (Kiril: Җыен, [ʑɯɪˈɯn]) ile birleştirdiler.

Son zamanlarda Moskova, Sabantuy'u 2007'de insanlığın sözlü ve somut olmayan Mirası listesinin Başyapıtlarına dahil etmek için aday gösterme planlarını açıkladı.

Türk Kültüründe Saban

Saban, tarımda kullanılan tarlayı ekme öncesi toprağı kaldırma için kullanılan bir alettir. Anadoluda büyük sabanlara Köten (Azerice: Kotan) adı verilir. Tarımı ve bereketi sembolize eder. Saban demiri: Saban demiri, sabanın önemli bölümüdür ve Tış veya Buylu adı verilir. Demirin kutlu bir metal olması onu önemli kılar. Koşumda kullanılan ağaç kısma ise, "Ok" adı verilir. Yine ok Türk kültüründe hem bir silahtır hem de Türk birliğini ve kavimlerini sembolize eden bir kavramdır. Örneğin Bozoklar, Uçoklar gibi...

Alıntı: Vikipedi


ESKİŞEHİR'DE SABANTOY BAYRAMI KUTLAMALARI

1 Haziran 2013

Eskişehir'de bu yıl düzenlenen etkinliklerle kutlanan Tataristan'ın bahar ayını müjdeleyen Sabantoy Bayramı'na, Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Minnihanov ile Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı'da katıldı.

Eskişehir'de bu yıl düzenlenen etkinliklerle kutlanan Tataristan'ın bahar ayını müjdeleyen Sabantoy Bayramı'na, Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Minnihanov ile Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı'da katıldı.

Odunpazarı Bölgesinde yer alan Şehr-i Derya Parkı'nda Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında Tataristan'da baharı müjdeleyen Sabanboy Bayramı kutlandı. Bayrama Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Minnihanov ve Milli Eğiğim Bakanı Nabi Avcı'nın yanı sıra Tataristan'dan ve Türkiye'de yaşayan çok sayada Tatar vatandaşı katıldı.

Etkinlik Tataristan halk sanatçılarının verdiği konser ve halk oyunları gösterileri ile başladı. Daha sonra yöresel oyunlar oynandı. Tataristan'a ait bir güreş stili ise Cumhurbaşkanı ve Nabi Avcı'ya sergilendi.

Programda konuşan Cumhurbaşkanı Minnihanov Sabantoy, Eskişehir'de yapılan bayramın herkese güzel vakit geçirmesi dilediğini belirterek, "Sabantoy artık sadece Tatarların güzel bir bayramı olmaktan çıktı. Rusya ve 20 ülkede her yıl kutlanmaya başlandı. Bu yıl da Eskişehir'de bayramımızı kutluyoruz. Bu fırsattan yararlanarak, emeği geçen herkese çok teşekkür ederim. Sizlere bu bayrama parçası olanlara minnettarlarımı sunuyorum. Burada bir çok projeye imza attık" diye konuştu.

Bakan Avcı ise yaptığı konuşmada, Sabantoy Bayramı'nın Tataristan'daki en büyük bayramlardan biri olduğunu söyledi. Avcı, Sabantoy Bayramı'nı Nevruz Bayramı'na benzeterek konuşmasını şöyle sürdürdü;

"Sabantoy, tabiatın yeniden canlandığının, insanda uyandırdığı ortak neşeden doğmuş bir baharı karşılama şölenidir. Her bayram gibi bu bayramda da birlikte olmak, kucaklaşmak bu ortak neşeyi başka insanları tanışma fırsatı tanındı. Biliyoruz ki birbirimize ne kadar yakın durup, aramızda ki bağları geliştirirsek geleceğe yönelik umutlarımızı yeşertmiş olacağız."

Cumhurbaşkanı Minnihanov, kutlamanın ardından daha sonra Şehr-i Derya Parkını gezdi. - ESKİŞEHİR