At tarihimiz boyunca hep vardı. Zaferimiz birlikteydi..
Hasan Bahar
#Dandanakan, #Malazgirt, #Miryokefalon, #Niğbolu, #Mohaç, #Sakaryave #Dumlupınar; var olma savaşında Türk’ün, hep at vardı.
At ve #Kurgan Kültürü: İyi ki DNA var!
Atların atası (Eohippus), yaklaşık 60 milyon yıl önce Kuzey Amerika’da ortaya çıktı.
55 milyon yıl sonra modern at Equus ortaya çıktı.
Equus 2,5 milyon yıl önce yok olmalarına kadar bütün Kuzey Amerika’da Pleistosen (BuzulÇağ) dönem boyunca yayılmıştı. Bilim insanları Equus’un bu çağın başlarında Bering’ten Avrasya’ya geçtiğine inanmaktadır.
EquusCaballis olarak bilinen gerçek at Asya, Orta Doğu ve Avrupa’ya yayıldı.
10 bin yıl önce anavatanı Amerika’da iklim değişikleri ve insanların Asya’dan göçü ile birden bire at kayboldu. Kıtaya daha sonra Avrupalılarla geri dönecektir.
6000 bin yıl kadar önce at Karadeniz kuzeyinde Dinyeper’de Sredny Stog’da ve doğuda #Türkistan Bozkırlarında Kazakistan’ın Botai’de evcilleştirildi.
1963 yılında Sovyet Arkeolog Marija Gimbutas, Hint Avrupalıların atalarına ait olduğunu iddia ettiği “Kurgan Kuramı”nı ortaya attı.
2006 yıllarında Kuzey-Doğu Türkistan Bozkırlarında Botai’deki atın evcilleştirmesini de Sretny Stog’un çocuklarına bağlayan da oldu.
JrMallory, Anatole A.Klyosov ve Mario Alinei gibi yine Batılı uzmanlar bölgedeki Kurgan geleneğini sürdüren Türk kökenli halklara bağladılar.
Onların Hint-Avrupalıların kökenini bağladıkları Kurgan kuramlarına karşı tezler oluşturdular. Bu konuda DNA çalışmaları onlara yardımcı oldu. Özellikle Klyososv’un R1b-M73 Hablotip’le olarak Başkır, Kafkas, Anadolu ve #Sümer ilişkileri Sümerlerle Türklerin ataları akrabalığına destek verebilir.
Sonuç olarak; kurgan kültürü ve onunla ilişkili atlı kültürler Türkler ve Altaylı akrabalarına aittir.
20. yüzyılın başında iki tür yabani at kalmıştı. Sibirya’da görülen Tarpan türü (Equusferusferus) 1919’da yok oldu., Moğolistan’da görülen Przewalskii (Equusferusprzewalskii) 1963’te üç tane kalmıştı. Koruma altına alınarak günümüzde 2.000 civarına ulaştığı sanılıyor. Moğolca Takhi (ruh) adı verilen bu at türünü dünyaya Rus coğrafyacı yüzbaşı Przewalski tanıttığından onun adıyla bilinir.
Atın evcilleştirilmesiyle Avrasya Bozkırlarında iki kültür öne çıktı:At ve Kurgan.
Kurganlarda savaşçılarla atla ilgili gömüler birlikte görülmeye başladı. Bu kültür dünyanın diğer yerlerine yüzlerce yılda yayıldı. Bu atlı kavimler uygarlığının başlangıcı idi.
Atlı arabalar 1500 yıllarında Yakındoğu’da görüldü.
MÖ. 1275 yılında Hititlerle Mısırlılar arasında meşhur Kadeş Savaşı Eski Çağ’ın en büyük atlı araba savaşıydı.
Avrasya’da MÖ.1500-1000 arasında gerçek anlamda çobanlığa bağlı göçebe bozkır kültürü başladı.
MÖ. 1275 yılında Hititlerle Mısırlılar arasında meşhur Kadeş Savaşı Eski Çağ’ın en büyük atlı araba savaşıydı.
Avrasya’da MÖ.1500-1000 arasında gerçek anlamda çobanlığa bağlı göçebe bozkır kültürü başladı.
Atla bütünleşen yarı hayvan, yarı insan oklu yaylı güç 3 bin yıllık bir dönemin kapısını açmıştı.
Geniş Avrasya Bozkırlarında sürülerini atı üzerinde takip eden bu kişi; madenin, özellikle de demirin keşfiyle büyük bir güç haline geldi. Kanatlı bir kartal gibi gökte süzülürken oku zırhlar deliyordu.
Sürülerini organize etme yeteneği ona insanı da yönetme yetisini geliştirmişti.
Bozkırın Atlıları Batı kaynaklarında #İskit, Doğu kaynaklarında #Saka’ydı.
Kazakistan’daki #Esik kurganında bulunan tabaktaki runik yazı, daha sonraki #Göktürk Runik Yazıtının atası olarak bilinir.
İki demir halka iki bin yıl Türk’ün ata hakimiyetini sağladı. Batı üzengiyi 800 yıllarında Orta Avrupa’dan #Avarlar dan öğrendi. Ama hâlâ 13. Yüzyıldaki Batı’daki süvari resimlerinde üzengi görülmez.
Demek ki, üzengiyi öğrendikten 500 yıl sonra bile bunu askeri gücüne taşıyamamıştı. Bu konuda Türklerden 1500 yıl daha geride olduğunu gösterir.
Bu dönemde üzengiyi keşfeden Bozkır Atlısı tamamen atla bütünleşmişti. At üzerinde bütün yönlere okunu fırlatabilen bu insan tam bir savaş makinasına dönüşmüştü.
Türkiye Selçuklu Devleti
#PartAtışı
Geriye doğru ok atma(Part "Türk" Atışı) yeteneğiyle, kaçış halindeyken düşmanına yağmur gibi ok atarak, onu peşinden tuzağına çekiyor ve sonra da Kurt Kapanı’yla düşmanını tümüyle imha ediyordu.
Atla bu yeteneğini birleştiren Bozkırın çocukları #Türkler 2 bin yıl boyunca Avrasya’nın efendisi oldu.
Demek ki, üzengiyi öğrendikten 500 yıl sonra bile bunu askeri gücüne taşıyamamıştı. Bu konuda Türklerden 1500 yıl daha geride olduğunu gösterir.
Bu dönemde üzengiyi keşfeden Bozkır Atlısı tamamen atla bütünleşmişti. At üzerinde bütün yönlere okunu fırlatabilen bu insan tam bir savaş makinasına dönüşmüştü.
Türkiye Selçuklu Devleti
#PartAtışı
Geriye doğru ok atma(Part "Türk" Atışı) yeteneğiyle, kaçış halindeyken düşmanına yağmur gibi ok atarak, onu peşinden tuzağına çekiyor ve sonra da Kurt Kapanı’yla düşmanını tümüyle imha ediyordu.
Atla bu yeteneğini birleştiren Bozkırın çocukları #Türkler 2 bin yıl boyunca Avrasya’nın efendisi oldu.
Bugün dünyaca ünlü yarış atını atası bir Türk atıydı. 1688’de Budin kuşatmasında Kutsal Roma İmparatorluğu’nun çağrısı ile orada bulunan bir İngiliz subayı olan Robert Breyley orada seyisiyle birlikte götürdüğü atına Byerley Türk adını verecektir.
At Türkleri 200 yıl daha sırtında taşıdı.
Dandanakan, Malazgirt, Miryokefalon, Niğbolu, Mohaç, Sakarya ve Dumlupınar; var olma savaşında Türk’ün, hep at vardı.
At Türkleri 200 yıl daha sırtında taşıdı.
Dandanakan, Malazgirt, Miryokefalon, Niğbolu, Mohaç, Sakarya ve Dumlupınar; var olma savaşında Türk’ün, hep at vardı.
Motorun icadı atın dünya hâkimiyetine son verirken yerine mekanik ruhsuz ve de adaletsiz bir dünyaya bırakıyordu.
Foto: Eskişehir Sultan Atlı Okçuluk Kulübü #Esok