Viyana'daki Yeniçeri

 

VİYANA’DAKİ YENİÇERİ 

VİYANA’DAKİ YENİÇERİ

Viyana şehri, Viyana’nın muhasara yıllarına ait en küçük bir hatırayı, en kıymetli bir tarih belgesi olarak saklamaktadır. Bir ok, bir gülle, bir elbise parçası ve hatta bir tahta parçası… İşte muazzam bir binanın üstünde bir Yeniçeri heykeli…
Otto Stradal isminde bir tarihçi, heykeli şöyle tarif etmektedir:

“Atın başı çok küçük, Yeniçeri’nin kolları fazlasıyla adaleli… Bu nispetsizliğinden dolayı heykeltraşı kabahatli bulmamak lâzım. Çünkü heykeltraş XVII. yüzyıldan kalma bir heykeli model olarak almıştı. Bu heykel Viyanalılar için çok yabancı olan bir at ırkı ile, kahraman bir Yeniçeri süvarisini tespit ediyordu.”

 

Bu ifadeden anlıyoruz ki, Viyana muhasarasından sonra yapılan ilk heykel bu gün kaybolmuş bulunmakta, fakat 107 yıl önce yapılmış olanı, binada muhafaza edilmektedir.

HÜCUM VURUŞU

Heykelin bulunduğu mıntaka “Heidenschub” diye anılmaktadır. Manası “hücum vuruşu” na gelmektedir. Bir ikinci anlamı da gene Viyana muhasarası ile ilgilidir. Türk ordularının şehri sardığı o korkulu günlerde, bir fırıncı çırağı yer altından gelen sesleri duymuş, bu suretle şehre lâğım kazarak girmek isteyen Türk lâğımcılarının teşebbüsüne mani olmuştur. Almanca’da Hıristiyan olmayanlara ve şiddetle hücum edenlere verilen “Heiden, fırına ekmek sürenlere de verilmektedir. Türk lâğımcılarını ele veren Viyanalı fırıncı ile bu isim arasında bir ilgi kurulmakta, semt de bu bakımdan Heidenschub adını almaktadır.
Bununla beraber Viyanalı ünlü tarihçilerden Richard Groner, bu ismin 1365 yılından beri mevcut olduğunu ileri sürerek Heidenschub isminin Viyana muhasarası ile ilgili olmadığını iddia etmektedir,
Diğer bir tarih araştırıcısı ise, Heidenschub kelimesinin Romalılar devrinden kalma olduğunu iddia etmekte, “Barbar duvarı” anlamına geldiği tezini savunmaktadır.
Bir rivayet daha: Kuman Türkleri’nden bir süvari, bir çarpışma sırasında fırsatını bularak şehre girmiş. Fakat bir tek kişi ne yapsın? Şüphesiz çok geçmeden öldürülmüş. İşte bu rivayete göre de, bölge adını bu yüzden almış bulunuyor.

ALTIN GÜLLE

Bütün bu rivayetler, mevcut olmakla beraber, heykel, İkinci Viyana muhasarasının bir hatırası olarak seyredilmekte ve halk arasında o şekilde telâkki edilmektedir.
Yeniçeri heykelinin bulunduğu binanın birkaç adım ilerisinde “Altın Gülle” diye isimlendirilmiş bir yer vardır. Burada da bir evin cephesinde mancınıkla atılmış bir gülle muhafaza edilmektedir.
Stengasse sokağında gene bir taş güllenin altına bozuk bir şive ile şu satırlar yazılı bulunmaktadır:

“20 temmuz 1683’ te bu taş Leopold şehrinden bir Türk tarafından atılmıştır. Ağırlığı 79 fund-40.”
VİYANA’DAKİ YENİÇERİ,HAYAT TARİH MECMUASI, SAYI 5,HAZİRAN 1966, S. 66-67