KÖY ENSTİTÜLERİNİN TOPRAĞINDAN DOĞAN AYDINLANMA SAVAŞÇISI VE EDEBİYATÇI TALİP APAYDIN’I KAYBETTİK … UĞURLAR OLSUN
*** Alın Teriyle Yazılan Destan
* KÖY ENSTİTÜLERİ
* Talip Apaydın’dan bir anı
* KÖY ENSTİTÜLERİNİN KAPATILMASI
KÖY ENSTİTÜLERİNİN TOPRAĞINDAN DOĞAN AYDINLANMA SAVAŞÇISI
VE EDEBİYATÇI TALİP APAYDIN’I KAYBETTİK … UĞURLAR OLSUN...
Anadolu’nun bozkır toprağınla harmanlanan , çamurunla yoğrulan , sıcaktan kuruyarak çatlayan topraklarda aydınlanma destanına harç ve su taşıyan , Köy enstitülü , öğretmen , eğitimci , şair , yazar Talip Apaydın’ı da ışıklara uğurladık .Savaş yıllarında yokluk ve yoksulluk yaşanırken Atatürk’ün güçlü ve aydınlık Türkiyesinin temeline tuğla koyanlardan birisi oldu Talip Apaydın.
Aydınlanma savaşçıları beyaz taylara binerek gelmişlerdi.
Beyaz atlarına binerek bir bir gidiyorlar.
Saygı ve sevgiyle
uğurlar olsun Apaydın…
Talip Apaydın’ı sonsuzluğa uğurlarken seneler önce paylaşıma sunduğum Talip APAYDIN tarafından yazılarak 1967 yılında yayınlanan ”Karanlığın Kuvveti” kitabında yer alan “Bayramlarda çalışırız bayramlar için” isimli anısını yine bir kurban bayramı arifesinde paylaşmıştım.Bu kez de değerli Talip Apaydın’ın yaşamla vedalaşması yine kurban bayramı öncesine geldi.
Bu nedenle Apaydın’ın yaşamını ve de aynı öykü anıyı sizlerle tekrar paylaşıyor ve Köy enstitülerinin işlevini anlatmak yönünden “Alın teriyle yazılan destan” ve “Köy enstitülerinin kapatılması ” konusunu da takrar anımsatmayı yararlı gördüm.
Naci Kaptan
30 Eylül 2014
***
Susuzluk
Bozkırlar ortasındaKurudu dudaklarımÇağırmayın gelememBir tas su uzatınÇabuk olun birazBeni kurtarın
Talip Apaydın
Türkiye’nin toplumcu yazarlarından Talip Apaydın (d. 1926, Ankara Polatlı- ö. 27 Eylül 2014),
Hikâye ve roman yazarı, şâir. Polatlı’ya bağlı Ömerler Köyü’nde doğdu. İlk eğitimini Beypazarı’nda yaptı. Daha sonra Çifteler Köy Enstitüsü (1943) ve Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü’nü bitirdi. Çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı.
İlk şiir ve hikâyelerini Köy Enstitüleri Dergisi’nde yayınladı (1945-1946). 1948-1950 yılları arasında Yücel, Varlık, Edebiyat Dünyası, Fikirler, İmece, Yeni Ufuklar vs. gibi dergilerde çıkan hikâyelerinden sonra romancılığa başladı.
Köy Edebiyatı akımının temsilcileri arasında yeraldı. İlk romanı Sarı Traktör ile tarımda makineleşme konusuna bir umut olarak yaklaştı. Yarbükü’nde ise köylüler arasında toprak ve su paylaşımı ile ilgili çekişmelerin olduğu zorlu yaşam koşullarını anlattı. Öykü ve romanlarında doğa betimlemeleri ve insan ilişkilerini tüm doğallığı ile yansıttı. Anı, oyun, çocuk edebiyatı türlerinde de eserler verdi.
Eserlerinde Yaşar Kemâl, Kemâl Tahir ve Orhan Kemâl’in etkisi görülür.
27 Eylül 2014 tarihinde vefat etmiştir.
Talip Apaydın Eserleri
Şiir
Susuzluk (1956).
Hikâye
Ateş Düşünce (1967),
öte Yandaki Cennet (1972),
Koca Taş (1974),
0 Güzel İnsanlar (Çocuklar için hikâyeler, 1978),
Yolun Kıyısındaki Adam (1979),
Duvar Yazılan (1981),
Kökten Ankaralı (1981),
Yangın (Çocuklar için, 1981).
Roman
Sarı Traktör (1958),Yarbükü (1959),Emmioğlu (1961),Ortakçılar (1964, 1974),Ferhat ile Şirin (Halk için roman, 1965),Toprağa Basınca (Çocuklar İçin, 1966),Define (1972),Yol Duvar (1973),Toz Duman İçinde (1974),Tütün Yorgunu (1975),Kente İndi İdris (1981),Vatan Dediler (1981).
Hâtırat
Bozkırdaki Günler (1952),Karanlığın Kuvveti (1967).
Tiyatro
Bir Yol (1966).
Radyo oyunu
Yapılar Yapılırken,Otobüs Yarışı (Basılmadı).
Ödülleri
Tütün Yorgunu 1976 Madaralı Roman ÖdülüKöylüler 1992 Orhan Kemal Roman ArmağanıYapılar Yapılırken ve Otobüs Yarışı 1975 TRT Yayınlanmamış Radyo Oyunları Sanat Ödülleri
***
17 Nisan 2013
* Köye eğitim hizmeti 1936 da başlamış ve bu tarih de 35.000 köyde ilkokul yoktur. 16 Milyon nüfusun 12 milyonu köylüdür. Bunlardan erkeklerin yüzde 76.7’sı kadınların ise yüzde 91.8’i okur-yazar değildir.
* “Biz,istiklal mücadelesinden itibaren sosyal hayatımızda yaptığımız büyük devrimleri köylere götürecek adam yetiştirmek isteriz. Çünkü, ümmet devrinin böyle bir adamı vardır. Bu, imamdır. İmam, insan doğduğu vakit kulağına ezan okuyarak, vefat ettiği vakit mezarının başında telkin verene dek, doğumundan ölümüne kadar bu cemiyetin manen hâkimidir. Bu manevi hâkimiyet, maddi tarafa da intikal eder. Çünkü köylü hasta olduğu vakit de sual mercii imam olur. Biz imamın yerine,köye devrimci düşüncenin adamını göndermeyi isteriz.” (Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel)
“Öyle bir köy öğretmeni tipi yaratmalıyız ki o, yalnız köylünün inançlarını işlemek, toplumsal kurumlarını etkilemekle kalmasın; köyün yüzünü ve ekonomik hayatını da değiştirsin.”
“Gözettiğim amaç, köy okulu talebelerinin Kemalist, yurtsever uluscul birer fert, kamuğasıyı (toplum çıkarlarını) özel düşünce üstünde tutan, ekonomik birer unsur olmasıdır.” (1935 TBMM Kültür bakanı Saffet Arıkan’ın konuşmasından)
Alıntı/Kaynak: http://nacikaptan.com/?p=4319
