20190617

✍️ ABD’deki tiftik endüstrisi Sultan Abdülmecid’in hediye ettiği Ankara keçileriyle başladı

ABD’deki tiftik endüstrisi Sultan Abdülmecid’in hediye ettiği Ankara keçileriyle başladı 

- Forum Usa

Dr. Işıl Acehan
Amerika Birleşik Devletleri, dünyada Güney Afrika’dan sonra gelen en büyük tiftik üreticisi. Peki tiftik üretiminde dünya devi olan ABD’de bu endüstrinin Sultan Abdülmecid’in hediye ettiği Ankara keçileriyle başladığını biliyor muydunuz?


Hikaye oldukça ilginç. Adana’da 19. Yüzyılın neredeyse ortalarında kadar Adana’da pamuk ekimi sadece yöresel ihtiyacı karşılayacak düzeydeydi. Ancak 1833’te Adana ve çevresinin yönetiminin isyancı Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa’ya geçmesiyle tarımda önemli gelişmeler yaşanmış, yanında getirdiği Mısır halkıyla yoğun bir pamuk ekimi yapılmıştı. 1841’de bölgenin yeniden Osmanlı hâkimiyetine geçmesiyle pamuk tarımı konusunda uzmanlık gereksinimi baş göstermişti.

1844’te Sultan Abdülmecid pamuk tarımı için bir çözüm yolu olarak ABD’nin 11. Başkanı, Teksas’ı ilhak ederek ABD topraklarını daha önce benzeri görülmemiş bir hızla genişletmesiyle tanınan James K. Polk’tan yardım ister. İç Savaş öncesi ve sonrasında da Amerikan ekonomisinin en önemli unsurlarından olan pamuk üretiminin merkezi Güney Carolina Eyaletidir. James K. Polk, Osmanlı’ya pamuk yetiştiriciliği konusunda yardım etmesi için Güney Carolina’lı hekim ve pamuk uzmanı Dr. James B. Davis’i önerir.
Dr. Davis’in Osmanlı topraklarında geçirdiği 5 sene boyunca çalışmalarından oldukça memnun kalan Sultan, 1849’da ABD’ye döneceği zaman, 2 teke, 7 baş dişi olmak üzere toplam 9 adet Ankara keçisini de hediye olarak vermiştir. Ankara keçileriyle ilgili çok fazla bilgisi olmayan Davis bunları fuarlarda da sergilemeye başlar ve keçiler oldukça ilgi görür. Fuar raporlarında da keçilerden övgüyle söz edilmiştir.

Bu keçileri 10 yıl boyunca çoğaltıp yetiştirdikten sonra, başından beri Ankara keçileriyle oldukça ilgilenen demiryolu müteahhidi ve işletmecisi, aynı zamanda bitki ve hayvan yetiştiricisi olan Atlanta’daki zengin iş adamı Richard Peters’a satar.

Georgia Eyaleti’nde bulunan, daha önceleri “Marthasville” ismindeki şehrin de “Atlanta”  olarak 1845’te değiştirilmesini isteyen ve gerçekleştiren kişi, yine buraya demir yolu getiren Richard Peters’dır. Peters, ABD’deki Ankara keçisi endüstrisini asıl başlatan kişi olarak bilinmektedir. Peters’ın yetiştirdiği erkek keçilerden birisinin 1860’ta 1.500 dolara satıldığı bildirilmiştir. [1]

İyi cins Ankara keçileri daha sonra çok iyi fiyatlara Teksas’lı hâkim J.P. Devine’ın satın almasıyla burada da yavaş yavaş yayılmaya başlar. Tekstil sektöründe bir zamanlar dünyanın en önemli merkezi olan Massachusetts’de, İç Savaş sonrası fabrikalarda meydana gelen yeniliklerle tiftik kullanımı da giderek artmıştır.
Dr. Davis’in getirdiği keçilerden sonra ABD’de Osmanlı’dan önemli sayıda keçi ithali gerçekleşmiş, ancak Sultan Abdülhamid endüstrinin tehlikeye girdiği düşüncesiyle 1881’de Ankara keçisi ihracatını yasaklamıştır. 1901 yılında Ankara Keçisi Üreticileri Derneği Genel Sekreteri olan Julius Weyand, verdiği bilgilerde 1885 yılında Kaliforniya’da 100.000 Ankara keçisi olduğunu belirtmiştir. 

Kaliforniya ve Teksas’tan  Nevada, Oregon ve Washington Eyaletlerine önemli sayıda Ankara keçisi gönderilmiştir. [2]Teksas Eyaleti halen ABD’nin başlıca, dünyanın da 3. sıradaki tiftik üreticisidir.


[1]The Kansas State Register, 22 Şubat 1901.
[2]Setevens Point Journal, 6 Mart 1901.

Alıntı/Kaynak: https://forumusa.com/amerika-usa-amerika-birlesik-devletleri/abddeki-tiftik-endustrisi-sultan-abdulmecidin-hediye-ettigi-ankara-kecileriyle-basladi/