Kurtuluş Savaşı Cepheleri
Kurtuluş Savaşı Cepheleri, Kurtuluş Savaşı boyunca üç cephede savaş yapılmıştır. Doğu, Batı ve Güney de savaş yaptılar. Doğu bölgesinde Ermenilerle, Batı bölgesinde Yunanlarla, Güney bölgesinde Fransızlarla savaşlar yaptılar.
Kurtuluş Savaşı'nda Doğu Cephesi
1918 yılında Rusya da Çarlık rejimi yıkıldı. Sosyalist devletler kuruldu. Ermeni Devleti de bu rejimin yıkılması sonucu ortaya çıktı. O dönemde Taşnak Partisi vardı. Ermeniler bu parti güdümündeydiler. Ermeniler Müslüman olan insanlara çok fazlar zulüm ediyorlardı. Katliamlar yaparak insanlara haksızlık yapıyorlardı. Bunun üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi Ermeniler karşı savaş açılmasına karar verildi. Ermenilerin Osmanlı Devletinde yaptığı katliamlar sonucu Osmanlı Devleti Tehcir Kanununu çıkardı. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan hemen sonra Ermeniler tekrar katliamlara başladılar. Amaçları Paris Barış Konferansında bağımsız bir Ermeni Devleti kurmaktı. Bunun üzerine General Harbord bir rapor hazırladı. Ermenileri incelemiştir bu raporda. Osmanlı Devleti Rusya ile savaşı sona erdirmiştir ve Brest-Litowsk anlaşmasını yaptılar. Bu antlaşma ile kaybedilen Kars, Ardahan ve Batum’u elde etme hakkı kazandı. Fakat bölgeden geri çekilmek zorunda kaldılar. Ermeniler rahat durmayınca Türk Ordusu karşı taarruza geçtiler ve amaçlarına ulaştılar. Türk Ordusu başarılı olunca Ermeniler barış istemek zorunda kaldılar. Bunun üzerine Gümrü Antlaşması( 3 Aralık 1920) imzalandı. Bu antlaşma sonucunda TBMM il başarısını kazandı. Doğu Cephesindeki ilk Ermenilere başarılarıdır. Bu antlaşma sonucunda dış ilişkiler güçlenmiştir. Bu antlaşma ile Misak-ı Milli’nin bazı kısımları gerçekleşti. Doğu Cephesi’nde barış yapılması Batı ve Güney cephelerini de güçlendirmiştir.
Kurtuluş Savaşı'nda Güney Cephesi
Birinci Dünya Savaşı esnasında yapılan gizli antlaşmalar ile Osmanlı toprakları paylaşılmıştır. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra işgaller başladı. İlk olarak İngilizler Musul’u İşgal ettiler. Devamında İskenderun, Kilis, Antep, Maraş, İngiliz işgaline uğradı. Fransızlar ise Mersin, Osmaniye ve Adana’yı işgal ettiler. Paris Barış Konferansı’nda Orta Doğu yeniden paylaşıldı. Bunu sonunda Irak ve Filistin’i İngiltere’ye bıraktılar. Fransızlara ise Suriye, Antep, Maraş, Urfa Fransızlara bırakıldı.
İngilizler çekildiler. Fransızlar Ermenileri kışkırtıp tekrar Türkler üzerine saldılar. Halk bu durumdan memnun olmayarak Fransızlara karşı örgütlendiler ve Kuva-yı Milliye'ye yardım etmeye başladılar. Fransızlar halkın direnişlerinin ardından buraları elde tutamayacaklarını anlayınca 1920 de ateşkes yapıldı. Sakarya Savaşı’ndan sonra ise Ankara Antlaşması’nı imzaladılar. (20 ekim1921)
- Düzenli Ordunun kazandığı ilk zaferidir.
- Milletin Düzenli Ordu’ya karşı güveni artmıştır.
- Halkın zafere olan inançları daha da artmıştır.
- Çerkez Ethem İsyanı yok edildi.
- İstiklal Marşı Kabul edildi bu savaşla.
Kurtuluş Savaşı'nda Batı Cephesi
Kurtuluş Savaşının en önemli muharebeleri Batı Cephesi’nde olmuştur. Bu cephede kazanılan her muharebe çok mühim sonuçlar içermektedir. Bu cephede kazanılan her muharebe çok mühim sonuçlar içermektedir. Batı Cephesinde düzenli ordu kuruldu. Ayvalık, Denizli ve Salihli yerlerinde Kuva-yı Milliye cepheleri Yunan işgallerine karşı oluşturuldu. Kurtuluş Savaşındaki ilk savunma hareketi Kuva-yı Milliye olmuştur. Bu dönemde Alaşehir ve Balıkesir Kongreleri yapıldı. Amaç Kuva-yı Milliye’yi örgütlemektir. Adana Antep Maraş şehirlerin yanlarına Kuva-yı Milliye birlikleri kurulmuştur. Batı Cephesinin Komutanı Ali Fuat Paşa olmuştur. Çerkez Ethem’in baskıları yüzünden Ali Fuat Paşa etkisiz kalmıştır. Ali Fuat Paşa başka yere atanarak Batı Cephesi ikiye bölünmüştür. Batı Bölümü ve Güney Bölümü diye. Kuva-yı Milliye, Yunan taarruzları karşısında etkisiz kalmıştır. Bunun üzerine ordudan kaçmalar başlamıştır. İstiklal Mahkemelerinin başarısıyla firarlar son bulmuştur. Düzenli ordu kurulduktan sonra Kuva-yı Milliye yok etmişlerdir. Kuva-yı Milliyeciler isyanlar çıkarmışlardır. Çerkez Ethem'in ve Demirci Efe’nin isyanlarıdır. Bu isyanlar Birinci İnönü Savaşlarından önce ve sonra bastırılmıştır. Birinci İnönü Savaşı başlamıştır.
İnönü Savaşının sonucu
- Düzenli Ordunun kazandığı ilk zaferidir.
- Milletin Düzenli Ordu’ya karşı güveni artmıştır.
- Halkın zafere olan inançları daha da artmıştır.
- Çerkez Ethem İsyanı yok edildi.
- İstiklal Marşı Kabul edildi bu savaşla.
Alıntı Kaynak: https://www.savaslar.gen.tr/kurtulus-savasi-cepheleri.html
