En güzel sözcük 'yakamoz'
Almanya'nin baskenti Berlin'de 60 ulkeden yaklaşık 2 bin 500 kelimenin goz onunde tutuldugu yarismada, Turkce 'Yakamoz' sözcüğü dünyanın en guzel sözcüğü olarak belirlendi. Yarişmada ikinciliği, horlamak anlamına gelen Çince 'Hu lu' sözcüğü kazandı.
YAKAMOZ, (Bioluminicence)
Turkce okunusu Biyoluminesans.
Genellikle yanlış bilinen "Yakamoz" ayışığının suya, denize vuran yansıması değildir. Yakamoz bir canlıdır, latince ismi Noctiluca Milliaris olan bu canli, bir bicimde ates boceginin denizde yasayan versiyonudur. Luminisens maddesini vucudunda barindiran bu canliya dokunuldugunda bir ışık saçar. Bu canli bir planktondur, yani milimetrik boyutlarda bir canlidir. Bunlardan milyonlarcasi bir araya geldiginde geceleri bir kayik gecerken, veya bir balik surusu gectiginde bu canlilara carparak ışık cikartmalarina neden olurlar.
O yuzden balıkçı sandallarında yuksek bir direk ve bu diregin ucunda oturulacak bir yer vardir. Girgir motorlarinin koprulerinin cok katli ve en ust kattan bile kumanda edilebiliyor olmalarinin bir sebebi de budur. Balıkçılardan biri buraya oturarak ay olmayan geceleri balıkların yakamoz yaparak gectikleri yollari gorup dumenciyi oraya yonlendirirler veya dogrudan kendileri tekneye (gemiye) kumanda eder. O yuzden Lüfer avlarken Lüks ışığı kullanilir, ışık balık gelsin diye değil misinanın değdiği, yakamozların çıkardığı ışıktan Lüfer korkmasın diye Lüks ışığı ile yakamoz ışığını öldürmek için kullanilir.
Kelimeleri harcarken yanlişlara dusmeyelim. Esasında Yakamoz (eger goreniniz varsa bilir) olağanüstü bir seydir, Yakamoz oldugunda denizde uzun floresan lambalar yaniyormus gibi olur. Ama bunun icin ay isigi olmamasi gerekir. Ay isiginda (daha baskin oldugu icin) goremezsiniz. O kadar muhtesemdir ki, o anda tum romantizm biter sanki uzaylilar gelmis gibi denize yonelirsiniz. Birde Yakamozlu ve Ay isIksiz gecelerde denize girince piril piril uzayli gibi olursunuz. Ozellikle gece dalişlarinda (scuba) daliş sonrasi su yüzeyine çıkınca yakamozlar binlerce yildiz halinde parmaklarınızın arasindan büyüleyici biçimde gecçerler.
ALINTI-Kaynak: Anonim