‘Karabağ’ın kaynakları Ermenistan’a akıyor’
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Karabağ ve çevresinde Ermeni işgali altındaki Azerbaycan topraklarındaki illegal ekonomik faaliyetleri konu alan bir rapor hazırladı. 107 sayfalık özel raporda uluslararası hukukun Azerbaycan toprağı kabul ettiği bölgelerde, ayrılıkçı Karabağ ermenilerinin Ermenistan devletinin desteğiyle yürüttüğü ‘kolonyal’ ekonomik faaliyetler ayrıntılı olarak anlatıldı.
Bu bölgelerde faaliyet yürüten büyük şirketlerin Ermenistan’daki siyasetçilerle bağlantılarının de belirtildiği raporda işgal altındaki topraklar Ermeni yerleşiminin devam ettiği, bu durumun Ermenistan tarafından vergi indirimi, bedava ev ve hibe krediler gibi çeşitli teşvik programlarıyla cazip hale getirildiği de yer aldı.
Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesi ve etrafındaki yedi bölge 1991 yılından beri işgal altında. Birleşmiş Milletler’in de kararıyla tescillenen bu işgal bölgesinde, Ermenistan destekli ayrılıkçı Ermeniler ile Azerbaycan ordusu arasında zaman zaman çatışmalar yaşanıyor.
‘Azerbaycan’ın İşgal Altındaki Topraklarında İllegal Ekonomik Faaliyetler’ başlıklı rapora göre Azerbaycanlıların göç ettirilmesiyle demografik üstünlüğü de sağlayan Ermenilerin bölgedeki ekonomik faaliyetleri ise uluslararası düzeyde devam ediyor.
Ermenistan tarafından desteklenen bu faaliyetler kapsamında Azerbaycan toprağı olan Laçin, Şuşa, Zengilan, Kubatlı, Kelbecer ve Hocavend gibi bölgelerdeki değerli madenler, orman ve tarım alanları illegal bir şekilde işletilerek Ermenistan menşeyli olarak dünyaya pazarlanıyor.
‘Rant işgali’
‘Ermenistan’ın Karabağ konusundaki uzlaşmaz tutumu ile bölgeden elde ettiği ekonomik rant arasında paralellik var’ ifadesinin yer aldığı rapora göre Ermenistan, ‘Diaspora Bakanlığı’ vasıtasıyla işgal bölgesine Ermeni yerleşimlerini organize ediyor.
Amerika, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerdeki Ermeni vakıfları ise yaptıkları bağışlarla bu yerleşimleri finanse ediyor. Yerleşimcilere 10 yıl boyunca bu bölgelerde yaşamaları şartıyla bedelsiz olarak ev, tarım aletleri, büyük ve küçükbaş hayvan ve hibe niteliğinde maddi destek veriliyor. Bölgedeki köylerin nüfusunun 2017’ye kadar en az 1000 kişiye ulaştırılması da amaçlanıyor.
‘Tarih yok ediliyor’
Raporda yer alan diğer detaylar şöyle:
- ‘Ermenistan, bölgeye yerleşimi özendirmek için coğrafi isimleri Ermeni kültürü ve tarihiyle bağlantılı olanlarla değiştiriyor. ‘Yeni Kilikya’, ‘Yeni Van’ gibi isimler kullanarak daha fazla yerleşimciyi çekmeye çalışıyor. Bölgedeki Azerbaycanlılar ise zorla göç ettiriliyor, geri dönmelerine de izin verilmiyor. İşgal bölgelerinin Azerbaycan kimliği ve mirasının silinmesi için bölgedeki tarihi eserlere zarar veriliyor, yüzlerce yıllık geçmişi olan cami, medrese, kale gibi yapılar yok ediliyor.’
- ‘İşgal bölgesinde kalıcı altyapı yatırımları, enerji üretim tesisleri, yerleşim, tarımsal sulama ve nakliye altyapısı kuruluyor. Değerli ve nadir ağaç türlerinin bulunduğu ormanlar endüstriyel amaçlı olarak kesiliyor. Mobilya ve kereste amaçlı bu kesimler; ceviz, çınar ve diğer bazı nadir ve kıymetli ağaç türlerini yok ediyor. Kontrolsüz ve tedbirsiz endüstriyel tesisler de çevreyi kirletiyor.’
‘Sarkisyan’la bağlantılı’
- ‘Ermenistan, işgal bölgesindeki ekonomik kontrolünü gittikçe yaygınlaştırıyor. Bölgedeki faaliyet gösteren şirketlere finans ve altyapı desteki sağlıyor. Ermeni orjinli uluslararası şirketler ve yabancı yatırımcılar da bölgede etkili. Ermeni diasporası yaptığı bağışlarla yerleşimleri destekliyor ve özendiriyor. Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan ve Başbakan Hovik Abrahamyan’ın da aralarında bulunduğu birçok üst düzey isim bölgede uluslararası hukuka aykırı bir şekilde ekonomik faaliyet yürüten tesislere sık sık ziyaretler yapıyor. Devlet kurumları bölgedeki yatırımcı ve üreticilere lojistik destek sağlıyor. Bölgede üretilen ürünler Ermenistan’da üretilmiş gibi gösterilerek uluslararası pazarlara gönderiliyor.’
‘Aras projesi’
- ‘Aras nehrinin etrafındaki yerleşime özel bir önem veriliyor. Su kaynakları açısından verimli olan Laçin, Kelbecer ve Zengilan bölgelerine ayrı bir önem veriliyor. Araz nehri civarı için ‘İkinci Ararat (Ağrı) ovası’ deyimi kullanılıyor. Bölgedeki su kaynakları sadece sulama için değil; enerji üretimi için de kullanılıyor. Bu enerji Ermenistan’a transfer ediliyor.’
- ‘İşgal altındaki topraklarda toplam 155 ayrı altın, bakır, çinko, demir gibi kıymetli maden yatağı işletilerek ihracat yapılıyor. Bu şirketleri işletenlerin tamamı Ermenistan Devlet Başkanı Sarkisyan’a yakın isimler. Zaten Ermenistan’daki üst düzey devlet adamlarıyla ilişki kurmadan bu bölgede ekonomik faaliyet yürütmek mümkün değil. Sadece Kelbecer’deki Soyudlu altın madeninde 150 ton rezerv tespit edilmiş durumda. Bu madeni, Rusya merkezli Ararat Gold adlı şirket işletiyor. Bu şirket Ermenistan’ın altın ihracatının yüzde 99’unu yapıyor.’
Suriyeli Ermeniler
- ‘Suriye’deki iç savaş sebebiyle Kamışlı ve Halep civarından kaçan Suriye Ermenileri; özellikle Zengilan, Kubatlı ve Laçin bölgelerine yerleştiriliyor. Pasaport verilen ve teşvik programlarıyla desteklenen göçmenler, orduya asker olarak da alınıyor. 2011’den itibaren Suriye’den Ermenistan’a giden göçmen Ermeni nüfusu 16 binin üzerinde...’
