Mehmet Rıfat Börekçi
Gazi Mustafa Kemal dönemi mühim âlimlerinden biri Mehmet Rıfat Börekçi hocadır. Börekçizade Mehmet Rıfat Efendi veya Soyadı Kanunu’ndan sonra, Mehmet Rıfat Börekçi, Ankara’nın yerlisi ve müftüsü sıfatıyla, Kurtuluş Savaşı’na ve Mustafa Kemal Paşa’ya önemli destekte bulunmuş bir din adamıdır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Diyanet İşleri Başkanlığı’nı üstlenmiştir. Kısa bir dönem millletvekilliği de yapmıştır.
Milli Mücadele’de Şeyhülislâm Dürrizade’nin fetvasına karşı Ankara Fetvası’nı ilân eden âlimdir. Fetva 153 müftü tarafından imzalanarak dağıtıldı. Bunun üzerine 24 Nisan 1920 tarihinde padişah imzasıyla Ankara Müftülüğünden alındı ve Divan-ı Harb-ı Örfi tarafını dan Kuvay-ı Milliyecilere katılmaktan ölüme mahkum edildi.
1860’ta Ankara’da Beynam köyünde doğmuştur. Babası Börekçizadelerden Ali Kazım Efendi’dir. Mehmet Rıfat Efendi, ilk ve orta öğrenimini Ankara’da tamamladıktan sonra yüksek Öğrenim için İstanbul’a gitmiştir. Burada Beyazıt Medresesi müderrislerinden Atıf Efendi’nin derslerine devam edip dini yüksek ilimleri tahsil ederek icazetname (diploma) almaya hak kazanmıştır.
Kuvay-i Milliyecilerin katline ilişkin fetvaya karşı fetva yazarak Milli Mücadeleyi desteklemiş ve fetvayı geçersiz kılmıştır.
İlk memuriyetine Ankara-Fazliye Medresesi’nde öğretim üyesi olarak başlayan Mehmet Rıfat Efendi, 10 Ekim 1898’de Ankara İstinaf Mahkemesi üyeliğine getirildi. 25 Kasım 1908 tarihinde de Ankara Müftüsü oldu. Ayrıca 1911 yılında bir müddet Sivrihisar Kaymakamlığı görevini de vekâleten yürüttü. Bu arada memuriyetinin yanı sıra, eğitim-öğretime olan ilgisini devam ettirdi. Bu cümleden olarak, 1918’de Musilevi Süleymaniye (Süleymaniye Medresesinde büyük müderrislere verilen bir unvan) payesi ile Bursa Müderrisliği kendisine tekrar tevcih edilmiştir. 1920’de “İzmir Paye-i Mücerridi” ve yine aynı yılda “Mahreç Payesi”ne lâyık görülmüştür. Mehmet Rifat Efendi, göstermiş olduğu bu başarılarının bir mükâfatı olarak, 1920’de de her türlü devlet hizmetlerinde güzel işler görenlere iftihar ve imtiyazı mucip olmak üzere çıkarılan “Dördüncü Rütbeden Osmanî Nişanı” ile ödüllendirilmiştir.
Atatürk Gazi Orman Çiftliği’nde ayran İçerken. En solda Diyanet Başkanı Rıfat Börekçi
Mehmet Rıfat Efendi, 23 Nisan 1920’de toplanan T.B.M.M. 1. Dönem’e Menteşe (Muğla) mebusu olarak girdi. Ancak Müftülük görevini tercih ederek, daha sonra milletvekilliğinden istifa etti. Bu arada 23 Aralık 1922-30 Mart 1924 tarihleri arasında Şer’iye Vekâleti Heyet-i İftâ azalığında bulundu. 4 Nisan 1924’te de yeni kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ilk başkanı oldu. Soyadı Kanunuyla Börekçi soyadını alan Mehmet Rıfat Efendi, 5 Mart 1941 vefatına kadar bu görevde kaldı.
Kendisi gibi ileri derecede yurtsever olup Kuvay-ı Milliye'yi destekleyen diğer bir örnek Ulukışla Müftüsü Mehmet Bahaeddin Efendi'dir. Torosları geçerek işgale gelen Fransızların hemen püskürtülmesinde rol oynamıştır.
Alıntı: https://mustafakemalim.com/mehmet-rifat-borekci/
Atatürk Dönemi İslam Alimleri
