Avrupa’nın En Yüksek Çözünürlüklü Teleskobu: ‘DAG’ın Son Durumu

Türkiye’nin en büyük yatırım araştırma projesi olan Atatürk Üniversitesi bünyesindeki Doğu Anadolu Gözlemevi inşaatı Erzurum’da devam ediyor. Türkiye’nin, dünyada kendi teleskobu ve görüntüleme sistemlerini milli olarak tasarlayıp üretebilen sayılı ülkeler arasına girmesini sağlayan ‘DAG’ projesi havadan görüntülendi. 

Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) bünyesinde, Kalkınma Bakanlığı ve Atatürk Üniversitesi desteğiyle 2012 yılından itibaren başarıyla yürütülen, Türkiye'nin 2023 vizyon projeleri arasındaki en büyük astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanındaki temel bilim yatırımı olan "Doğu Anadolu Gözlemevi”nin (DAG) kurulum çalışmaları, 3 bin 170 rakımlı Erzurum/Konaklı-Karakaya Tepesi’nde tüm hızıyla devam ediyor. 

Erzurum'da, astronomik açıdan büyük bir potansiyeli barındıran 3 bin 170 rakımlı Karakaya Tepeleri'nde yer alacak Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG), konumu itibariyle dünyanın 3'üncü en yüksek gözlemevi olma unvanını elde edecek. Toplam maliyeti 150 milyon lira olan ve 4 metre çaplı aynasıyla Türkiye'nin en büyük teleskobuna sahip olacak DAG'da bilimsel gözlemlerin 2020 yılında başlaması planlanıyor. 

Türkiye uydu ekipmanlarını kaplayacak projenin altyapı çalışmalarının yüzde 80'inin bittiği ve gözlemevi inşaatının 2017 yılı içinde tamamlanacağı, kubbenin ilk parçalarının montajına başlanacağı ifade edildi. 

Yaklaşık 25 akademisyen görev alıyor 

Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof Dr. Ömer Çomaklı, "Projelerimizde yerli ve yabancı olmak üzere farklı üniversitelerden yaklaşık 25 akademisyen görev alıyor. Bunun dışında yine hem kendi kurumumuz içinden hem de farklı kurumlardan olmak üzere tam veya kısmi zamanlı görev alan teknik personel anlamında mühendis, fizikçi, astronom, tekniker gibi 15'e yakın kişi bulunmakta" dedi. 

Havadan görüntülendi 
2020 yılında uzaydan ilk ışığı alarak hizmete girecek olan DAG teleskobunun son hali havadan görüntülendi. Atmosferik türbülansa bağlı etkilerin tümünü ortadan kaldıran DAG ile HUBBLE Uzay Teleskobu’ndan yaklaşık 7 kat daha yüksek çözünürlükte görüntü alınabilecek. FMV Işık Üniversitesi ve İsviçre’den HEIG-VD ortaklığında optik ve mekanik tasarımı Atatürk Üniversitesi için yüzde 100 milli imkanlarla yapılan DAG teleskobu, dünyada bir ilki de gerçekleştirerek Adaptif Optik (AO) sistemleri barındıracak şekilde tasarlandı.